میراث فرهنگی عبارت است از آثار، مجموعه بناها و محوطه هایی که از ارزش میراثی برخوردار بوده و محیطی تاریخی یا ساخته دست بشر را تشکیل می دهند

مستندنگاری عبارت است از تهیه اطلاعاتی که شکل کالبدی،شرایط و کاربری آثار، مجموعه ها و محوطه های تاریخی را در یک بازه زمانی معین، شرح دهد.

حفاظت از میراث­ فرهنگی ابعادی گوناگون دارد، یکی از ابعاد مهم آن، دیجیتال­ سازی است. دیجیتال­ سازی میراث فرهنگی به معنای بهره ­گیری از ابزارها و بسترهای دیجیتالی برای ثبت و نمایش منابع فرهنگی است. دیجیتال­ سازی فرآیندهای کشف، حفظ و نمایش این منابع را با سرعت و دقت بیشتری انجام می دهد. یکی از مهمترین اهداف پروژه های دیجیتال سازی، ارایه دسترسی آسان به اطلاعات و دانش فرهنگی است. هر چه محتواهای دیجیتالی شده قابل دسترس باشد، محتواهای موجود قابل  استفاده تر خواهد بود.

امروزه اکثر هیات ها در کاوش های باستان شناسی خود از روش های ثبت و ضبط داده های کشف شده در قالب فرم های نوشتاری استفاده می کنند. حجم بالای داده ها و همچنین احتمال خطا در ثبت و ضبط نوشتاری، باعث پایین آمدن میزان دقت و صحت در ثبت آثار و گزارش های کاوش شده است. یکی از راهکاری های موثر که در دهه های اخیر باعث تحول عظیم در تحقیقات و مطالعات باستان شناسی گردیده است، کاربرد فن آوری های نوین و تجهیزات دیجیتال در ثبت و تجزیه و تحلیل داده ها است. و از آن میان مستندسازی سه بعدی با قابلیت های فراوان و نرم افزراهای قدرتمند شیوه­ ای مناسب برای مستندسازی داده های باستان شناسی است.

از آنجایی که کارگاه های باستان شناسی دارای ماهیت سه بعدی هستند، تنها با بکارگیری نقشه های دو بعدی نمی توان به تجزیه و تحلیل دقیق موقعیت های سه بعدی نائل آمد. بر اساس این ویژگی ها تکنیک های سه بعدی سازی مانند واقعیت مجازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، اسکن لیزری و فتوگرامتری برد کوتاه توصیه می شود. شیوه های فوق این امکان را برای باستان شناسان فراهم آورده که بتوانند با استفاده مستقیم از تصاویر سه بعدی، ویژگی های معماری و داده های حاصل از هرگونه کاوش را مورد ارزیابی قرار دهند و با تجسم بهتر از فضای واقعی اطلاعات بیشتری را در تجزیه و تحلیل داده های حاصل از کاوش بدست آورند.

واقعیت مجازی رسانۀ بزرگ و جدیدی است که می ­تواند بهترین محتوا در قالب این تکنولوژی تجربه شود. واقعیت مجازی که به اختصار VR خوانده می­ شود یکی از شیوه­ های جذاب و ارزان، جهت معرفی جاذبه­ های گردشگری و میراث فرهنگی ایران است. با استفاده از هدست می­ توان به هر جایی سفر کرد؛ البته سفری مجازی که محدودیتی در آن وجود ندارد. در این شیوه بازدیدکننده با استفاده از هدست بدون حضور در محل به­ صورت مجازی سفر می­ کند و با حرکت در آن­جا، فضاهای مختلف بناها و محوطه ­ها را مشاهده می­ کند. تکنولوژی VR در معرفی میراث فرهنگی در موزه­ ها مفید است؛ می­ توان با تهیه محتواهایی با موضوع معرفی محوطه­ های باستان­ شناسی و یا بناهای تاریخی در قالب واقعیت مجازی، مخاطبان موزه را با محل کشف این آثار آشنا نمود.

لیزر اسکنرها (اسکن لیزر) اساساً برای جمع آوری اطلاعات زمینی بکار می روند و یکی از محاسن این سیستم ­ها این است که اطلاعات را بصورت آنی و با مقیاس حقیقی جمع آوری می­ کنند. این خصوصیت در مورد مدل سازی بناهای تاریخی بسیار حائز اهمیت می­ باشد. از این جهت که می­توان تمام جزئیات مدل موردنظر را به طور دقیق برداشت نمود. اطلاعات به دست آمده از این روش پس از پردازش ، نقشه سه بعدی دقیقی را در اختیار کارشناس قرار می دهد تا بر اساس این اطلاعات بتوان تمامی نقشه های ثانوی بعدی را مانند پلان ، نما و بر ش های متعدد را از آن به دست آورد.