ایجاد سایت موزه مجازی باستان شناسی
در دنیای علمی امروز، حفاظت از میراث باستان شناسی و چگونگی نمایش و طبقه بندی این آثار از اهمیت بالایی برخودار است. فراوانی و حجم عظیم اطلاعات در این حوزه نیاز به ساماندهی، گردآوری و طبقه بندی این اطلاعات در فضای رقمی است. با پیشرفت و رشد فناوریهای دیجتال دسترسی به اطلاعات تصویری و متنی می تواند در نگهداری و استفاده ی بهتر این اطلاعات بسیار مفید باشد.
علاوه بر این کشفیات باستان شناسی آثاری متفاوت از میراث گذشتگان است که نیاز به مطالعه و تحلیل میان رشته ای و همچنین به اشتراک گذاری دارد. از اینرو بهره گیری از شیوه های جدید جهت معرفی و نمایش سایتهای باستان شناسی میتواند در زمینه های مدیریتی و پژوهشی کمک بزرگی نماید. این موضوع در زمینه کاوشهای نجاتبخشی اهمیت دو چندان دارد. چراکه آینده محوطه های کاوش شده مشخص نیست. بنابراین باستانشناسان باید قبل از آغار کاوش، برنامهی مناسبی برای مستندنگاری یافتهها داشته باشند. از آنجایی که برای انجام کاوشهای نجاتبخشی زمان کمتری وجود دارد، بهتر است برای مستندنگاری براساس نوع یافته ها از شیوه های جدیدتر استفاده شود. مستندنگاری با شیوه های جدید علاوه بر اینکه در زمان و هزینه صرفه جویی میکند، از دقت و اطمینان بیشتری نسبت به شیوههای متداول حال حاضر برخوردار است.
اساس کاوش های باستان شناسی، مستندنگاری است. چراکه پس از پایان کاوش، دسترسی به کارگاه های کاوش امری سهل نیست. بنابراین باستان شناسان باید قبل از آغار کاوش، برنامه مناسبی برای مستندنگاری یافته ها داشته باشند. بهتر است برای مستندنگاری براساس نوع یافته ها از شیوه های جدیدتر استفاده شود. مستندنگاری با شیوه های جدید علاوه بر اینکه در زمان و هزینه صرفه جویی می کند، از دقت و اطمینان بیشتری نسبت به شیوه های متداول برخوردار است. بر اساس این رویکرد طی چند سال گذشته تیم میراث آرکا برای مستندنگاری کاوش های باستان شناسی از مستندنگاری پانوراما استفاده کرده است. عکسبرداری پانوراما، برای نمایش 360 درجهای محوطههای باستان شناسی در راستای کاربردهای مدیریتی و آموزشی بسیار مفید است. این سایت موزه مجازی علاوه بر اینکه یک بانک اطلاعاتی مناسب محسوب می شود؛ فرصتی را برای نمایش آثاری را که شاید بعدها امکان نمایش را نخواهند داشت؛ را در بستر اینترنت فراهم میکند. از مهمترین ویژگی های این روش، می توان کیفیت بالا و مشاهده دقیق را برشمرد که به همین علت بازدیدکننده می تواند جزییات فضاها را مشاهده نمود و با استفاده حرکت چرخشی 360 درجه آن، به خوبی با ویژگیهای محوطه ها آشنا شوند.
در این شیوه با یاری گرفتن از تکنولوژی های جدید و فناوری اطلاعات، راهی نو را برای نمایش گذاشتن کاوش های باستان شناسی ایجاد می شود. در این سامانه ها، بستری ایجاد شده است تا پژوهشگران و علاقمندان از اقصی نقاط جهان به یافته های باستان شناسی (البته ایجاد محدودیت و رمزگذاری در سیستم مقدور است). این سایت موزه مجازی علاوه بر اینکه یک بانک اطلاعاتی مناسب محسوب می شود؛ فرصتی را برای نمایش آثاری را که شاید بعدها امکان نمایش را نخواهند داشت؛ را در فضای مجازی فراهم میکند. اولویت این سایت موزه مجازی، تسهیل در دسترس قرار دادن اطلاعات برای پژوهشگران داخلی و خارجی است.
تکنیک مستندنگاری پانوراما امکان تولید تصاویری با بالاترین رزولویشن و کیفیت بی نظیر را از سایتهای باستان شناسی فراهم می کنند. همچنین امکان ارایه این نوع مدلهای نمایشی در ترکیب با انواع داده های مختلف از قبیل صدا، تصویر و همچنین مستندات و نوشته ها بر روی صفحات وب میسر شده است. از مهمترین مزایای استفاده از این روش در کاوشهای باستان شناسی می توان به موارد ذیل اشاره نمود.
- حفظ پایدار و دایمی منابع فرهنگی
- رفع محدویت های مکانی و زمانی
- دسترسی آسان و همگانی به اطلاعات
- گسترش آسان و بدون محدویت منابع در فضا، مکان و زمان
- صرفه جویی در وقت و هزینه نگهداری و استفاده
- نمایش آثاری که به دلایل مختلف امکان نمایش را ندارند
- ایجاد فضای آموزشی و اشتراک گذاری منابع و رسانه های گوناگون جهت فراگیری و شناخت بهتر آثار فرهنگی
- تشکیل بانک اطلاعاتی
