مستندنگاری در کاوشهای نجاتبخشی
اساس کاوشهای نجاتبخشی، مستندنگاری است، چراکه آینده‌ی محوطه‌های کاوش شده مشخص نیست. بنابراین باستان‌شناسان باید قبل از آغار کاوش، برنامه‌ی مناسبی برای مستندنگاری یافته‌ها داشته باشند.
از آنجایی که برای انجام کاوشهای نجاتبخشی زمان کمتری وجود دارد، بهتر است برای مستندنگاری براساس نوع یافته‌ها از شیوه‌های جدیدتر استفاده شود. مستندنگاری با شیوه‌های جدید علاوه بر اینکه در زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌کند، از دقت و اطمینان بیشتری نسبت به شیوه‌های متداول حال حاضر برخوردار است. در مستندنگاری دیجیتالی در کاوشهای نجاتبخشی بیشترین اطلاعات با حداکثر دقت در حداقل زمان بدست می‌آید.
شیوه‌های جدید مستندنگاری که مجموعه‌ای از کارآمدترین روش‌ها در اندازه‌گیری هندسی، تجزیه و تحلیل و تفسیرهای مربوط به موضوعات مطرح در کاوشهای باستان‌شناسی است ، می‌تواند چشم‌اندازهای روشنی پیش روی متخصصان و دست اندرکاران این عرصه قرار دهد.
مهمترین اصلی که باید در مستندنگاری کاوشهای نجاتبخشی رعایت شود، استخراج اطلاعات با حداکثر دقت در حداقل زمان است. از این رو مهندسی ژئوماتیک که مجموعه‌ای از کارآمدترین روش‌ها در اندازه‌گیری هندسی، تجزیه و تحلیل و تفسیرهای مربوط به موضوعات مطرح در میراث فرهنگی و باستان‌شناسی است ،چشم‌اندازهای روشنی پیش روی متخصصان و دست‌اندرکاران این عرصه قرار داده است.
توسعه و عمران در ایران انجام کاوشهای نجاتبخشی را گسترش داده است، با وجود اینکه محوطه‌های بدست آمده از این نوع کاوش‌ها دارای اطلاعات باارزش هستند، اما در مطالعات آنها کمتر شاهد استفاده از ابزارهای نوین هستیم.
از این رو معرفی روش‌های دیجیتالی مستندسازی، تحلیل و انتشار یافته‌های باستان‌شناسی به باستان‌شناسان امری ضرروی است تا با کمک این تکنیک‌ها میراث باستان‌شناسی ایران را سریع تر و علمی‌تر در اختیار جامعه بشری قرار دهند از طرف دیگر براساس اینکه یافته‌های حاصل از کاوشهای نجاتبخشی متنوع است، ضروریست روش‌های متعددی برای مستندسازی، تحلیل و نمایش یافته‌ها بکار گرفته شود.
مستندنگاری با تکنیک‌های نوین علاوه بر اینکه در امر دیجیتالی سازی داده‌ها، امری مفید است. نسبت به مستندسازی کاغذی از دقت و سرعت بالاتری برخوردار است. مستندنگاری دیجیتالی، ابر نقاطی بسیار متراکمی از یافته‌های کاوش بدست می آورد .ابر نقاط مذکور علاوه بر اینکه با دقت میلیمتری، فضاها ما را ثبت کرده اند در مراحل آسیب شناسی و حفاظت اثر می‌تواند مثمر ثمر باشند.
